کابل خودنگهدار چیست + مزایا و معایب
امروز ما در کافه آموزشگاه به عنوان بهترین آموزشگاه فنی و حرفه ای برق الکترونیک و ابزار دقیق به کابل خودنگهدار میپردازیم پس با ما همراه باشید.
کابل خودنگهدار چیست؟
کابل خودنگهدار با هدف انتقال و توزیع نیرو در خطوط هوایی کاربرد دارد. در دوره کافه آموزشگاه، صفر تا صد استفاده از کابل های خودنگهدار آموزش داده شده است. این نوع کابل ها در دسته کابل های قدرت قرار دارند که مجهز به روکش می باشند. کابل های خودنگهدار با استفاده از یک نگهدارنده بر روی دکل ها و پایه های توزیع برق نصب می شوند.
هادی کابل های خودنگهدار از جنس آلومینیوم می باشد. از طرفی، عایق آن ها از جنس پلی اتیلن شبکه ای یا کراس لینک است. کابل های خودنگهدار به دو دسته کابل های خودنگهدار فشار ضعیف (ولتاژ 220 ولت تا 1 کیلو ولت) و کابل های خودنگهدار فشار متوسط (ولتاژ 1 کیلو ولت تا 63 کیلو ولت) تقسیم شده اند.
انواع کابل خودنگهدار جایگزین فوق العاده مناسبی برای انواع هادی لخت هوایی هستند. چرا که هادی لخت هوایی در برابر حوادث احتمالی ایمن نیست و باعث ایجاد خسارت های جانی و مالی می شود.
استفاده از انواع کابل های خودنگهدار در ایران محدود به چندین سال می گردد و پیشینه طولانی ندارد. از طرفی، استفاده از این کابل ها نسبت به هادی آنیل نشده مسی کاربردی تر است. امکان بروز اتصالی بین رشته ها و سرقت برق در کابل های خودنگهدار تقریبا صفر می باشد.
انواع کابل های خودنگهدار فشار ضعیف
1- کابل های خودنگهدار فشار ضعیف شش رشته: کابل های خودنگهدار فشار ضعیف شش رشته شامل سه رشته فاز (دارای خار)، یک رشته روشنایی معابر (بدون خار)، یک رشته نول (دارای خار) و یک رشته نگهدارنده مسنجر (بدون خار) می شوند.
در شناسایی این نوع کابل به پهنای خار روی هادی، بلندی خار روی هادی و فاصله بین دو خار توجه می گردد. اصول و استانداردهایی که در ساخت کابل های خودنگهدار فشار ضعیف شش رشته رعایت شده است، همگی مورد تایید سازمان استاندارد می باشند.
2- کابل های خودنگهدار فشار ضعیف پنج رشته: کابل های فشار ضعیف پنج رشته شامل سه رشته فاز (آلومینیومی)، یک رشته روشنایی معابر (آلومینیومی) و یک رشته نول نگهدارنده (آلومینیوم آلیاژی) می شوند. کابل های خودنگهدار پنج رشته با استفاده از ماده TIX-5 عایق شده اند و با قرارگیری در شرایط خاص، کراس لینک می گردند.
کابل های خودنگهدار فشار ضعیف پنج رشته، در برابر رطوبت، فوق العاده ایمن هستند و استفاده از آن ها، مقرون به صرفه می باشد.
3- کابل های خودنگهدار فشار ضعیف سه رشته: کابل های فشار ضعیف سه رشته شامل یک رشته فاز (بدون خار)، یک رشته نول نگهدارنده (دارای خار) و یک رشته روشنایی معابر می شوند. در ساخت این نوع کابل از استاندارد HD626 استفاده شده است.
4- کابل های خودنگهدار فشار ضعیف دو رشته: کابل های فشار ضعیف دو رشته شامل یک رشته فاز و یک رشته نول نگهدارنده می شوند. عمده کاربرد این کابل ها در سرویس رسانی به مشترکین و تغذیه تک فاز می باشد.
ویژگی های انواع کابل خودنگهدار فشار ضعیف
ساختار کابل خودنگهدار فشار ضعیف به هم تابیده است. هادی رشته فاز و رشته روشنایی معابر کابل های خودنگهدار فشار ضعیف از جنس آلومینیوم H12 یا آلومینیوم EC1350 تابیده شده و فشرده شده با حداقل خلوص 99.5 درصد می باشد. هادی رشته نول نگهدارنده از نوع 7 رشته تابیده و غیرفشرده شده و از جنس آلومینیوم آلیاژی منیزیم و سیلیسیم 6101 می باشد. ت
عداد رشته های هادی فاز و روشنایی معابر برای مقاطع کم تر از 50 میلی متر برابر 7 رشته و برای مقاطع بین 50 تا 70 میلی متر حداقل 12 رشته و برای مقاطع بالاتر، 19 رشته است. در توصیف کابل های خودنگهدار فشار ضعیف به ترتیب از نمادهای اختصاری A (سطح مقطع نامی هادی فاز)، L (سطح مقطع نامی هادی روشنایی معابر)، N و M (سطح مقطع نامی هادی نول نگهدارنده) استفاده می شود.
عایق کابل های خودنگهدار فشار ضعیف
عایق کاری انواع کابل خودنگهدار فشار ضعیف با استفاده از ماده گرمادیده و سختی که بر پایه پلی اتیلن شبکه ای است، صورت می گیرد. ناگفته نماند که رنگ این ماده گرمادیده و سخت، سیاه می باشد.
عایق کابل های خودنگهدار فشار ضعیف بایستی در برابر عوامل جوی، پرتوهای فرابنفش خورشید، کشش و سایش مقاومت کند. از این رو، عایق کاری به روش اکستروژن بر روی هادی کشیده می شود. عمده کاربرد این کابل های خودنگهدار در توزیع برق خانگی و مشترکین می باشد.
معرفی سایر کابل های خودنگهدار
یکی از انواع کابل خودنگهدار، کابل های خودنگهدار فشار متوسط هستند که از سه رشته کابل تشکیل شده اند. این سه رشته کابل به دور یک رشته فولادی نگهدارنده لخت، پیچیده شده اند. به کابل های خودنگهدار فشار متوسط، کابل به هم تابیده شده هوایی یا ABC هم گفته می شود. این نوع کابل ها با سطح مقطع های مختلفی تولید شده اند.
تمامی اندازه های سطح مقطع ها مورد تایید صنعت برق ایران هستند یا به عبارتی، همگی استاندارد می باشند و شامل سه فاز 35، 70، 120 و 150 میلی متر مربع می شوند. کابل های خودنگهدار فشار متوسط به دلیل مجهز بودن به عایق در برابر عوامل بیرونی طبیعی اعم از پرتوی فرابنفش، مقاوم می باشند.
اجزای مختلف کابل های خودنگهدار فشار متوسط شامل هادی (رسانا)، پوشش نیمه رسانای روی رسانا، پوشش نیمه رسانای روی عایق، نوار جداکننده، شیلد فلزی، روکش بیرونی (غلاف) و نگهدارنده می شود. کابل خودنگهدار فشار متوسط دارای عایق XLPE و هادی آلومینیومی می باشد. از طرفی، کابل های خودنگهدار فشار متوسط دارای یک سیم نگهدارنده (مسنجر) هستند که جنس تمامی کابل های 20 کیلو ولت از فولاد می باشد.
معرفی لایه های تشکیل دهنده خودنگهدار فشار متوسط
1- هادی: جنس هادی کابل های خودنگهدار فشار متوسط از رشته های آلومینیومی غیر آلیاژی چند مفتولی با مقطع گرد (دایره ای شکل) می باشد. هادی کابل های خودنگهدار فشار متوسط، ساختاری فشرده و به هم تابیده دارد.
2- اسکرین هادی: بر روی هادی کابل های خودنگهدار فشار متوسط، پوشش نیمه رسانایی وجود دارد که حداقل ضخامت آن برابر 0.3 میلی متر و حداکثر ضخامتش هم برابر 0.8 میلی متر می باشد. به عبارت تخصصی تر، اسکرین هادی، لایه ای اکسترود شده با ترکیب پلی اتیلن کراس لینک شده است. هدف از پوشش نیمه رسانای هادی، کم کردن تنش های الکترو استاتیک و یکنواخت سازی میدان می باشد.
3- عایق: عایقی از جنس پلی اتیلن شبکه ای XLPE بر روی لایه نیمه رسانای هادی کابل های خودنگهدار فشار متوسط کشیده می شود. عایق به روش اکسترود مطابق استاندارد IEC 60502-2 اجرا می شود.
آشنایی با انواع کابل خودنگهدار
4- اسکرین عایق: اسکرین عایق کابل های خودنگهدار فشار متوسط را با اسکرین هادی کابل های خودنگهدار فشار متوسط، اشتباه نگیرید! اسکرین عایق کابل خودنگهدار، پوشش نیمه رسانای روی عایق است که تحت عنوان پوشش دوم هم می شناسند. حداقل ضخامت اسکرین عایق برابر 0.6 میلی متر است. اسکرین عایق به روش اکسترود مطابق استاندارد IEC 60502-2 اجرا می شود. هدف از پوشش نیمه رسانای عایق، افزایش خاصیت عایقی و یکنواخت سازی میدان می باشد.
5- نوار جداکننده: یک لایه نیمه رسانا بر روی اسکرین عایق کابل های خودنگهدار فشار متوسط قرار دارد که ضخامت آن معادل 0.1 میلی متر است.
6- شیلد فلزی: لایه ای فلزی که از رشته سیم های مسی هم مرکز با یک نوار مسی پیچیده شده به دور هسته تشکیل شده است. شیلد فلزی مطابق استاندارد IEC60228 در کابل های خودنگهدار فشار متوسط قرار گرفته شده است.
لایه های خارجی کابل خودنگهدار فشار متوسط
7- نوار جداکننده شیلد فلزی از غلاف: همان طور که از اسمش پیدا است، لایه ای است برای جداسازی غلاف و شیلد فلزی کابل های خودنگهدار فشار متوسط از یکدیگر می باشد. نوار جداکننده قادر به جداسازی پلی پروپیلن، پلی استر و سایر پلاستیک ها از یکدیگر است.
8- غلاف بیرونی: به آخرین لایه کابل خودنگهدار که مطابق استاندارد ASTMD1248 بر روی کابل کشیده شده است، غلاف بیرونی گفته می شود. غلاف بیرونی کابل های خودنگهدار فشار متوسط، روکشی از جنس پلی اتیلن HDPE هستند که در برابر شرایط محیطی ایمن می باشند.
9- سیم نگهدارنده: سیم نگهدارنده لخت کابل های خودنگهدار فشار متوسط مطابق با استاندارد ASTMB498 تولید و از رشته های به هم تابیده فولادی گالوانیزه شده، تشکیل شده است. در مناطقی که میزان خوردگی بالا است، هادی فولادی با پوشش آلومینیومی، بهترین انتخاب ممکن می باشد.
مزایای استفاده از کابل خودنگهدار
1- کاهش میزان انشعابات غیر مجاز در شبکه توزیع برق خانگی
2- زیبایی مبلمان و برق کشی شهری
3- افزایش ایمنی انواع کابل خودنگهدار (خطوط انتقال برق هوایی) نسبت به سایر خطوط انتقال برق
شبکه توزیع برق خانگی
4- کاهش تخلیه های جزئی
5- نصب کابل های خودنگهدار فشار ضعیف بر روی تیرهای خطوط انتقال 20 کیلو ولتی
6- پایین بودن هزینه های نصب و نگهداری انواع کابل های خودنگهدار
7- مجهز بودن به عایق و ایمنی در برابر اتصال کوتاه و برق گرفتگی های تصادفی
8- نصب آسان انواع کابل خودنگهدار به دلیل عدم نیاز به مقره
9- قابل استفاده و بهره برداری در مکان های کوچک
10- امکان اجرای سرویس بر روی خطوط گرم
11- امکان استفاده از تیرهای خطوط انتقال کوتاه تر به دلیل مجهز بودن کابل ها به عایق
12- امکان نصب خطوط جدید بر روی تیرهای توزیع برق خانگی و افزایش ظرفیت خط
13- ارتعاشات کم تر نسبت به سیم های لخت به دلیل داشتن ساختار خود میرا کننده انواع کابل خودنگهدار
14- مقاومت بالا در برابر خوردگی و پارگی
15- امکان نصب فیبر نوری و خطوط تلفن بر روی یک پایه مشترک توزیع برق خانگی
16- کاهش تلفات جانی و مالی
17- کاهش هزینه های جانبی خطوط انتقال توزیع برق خانگی از قبیل شاخه زنی درختان
18- راکتانس پایین (حدودا 1.4) انواع کابل های خودنگهدار نسبت به سایر خطوط سیمی هوایی
19- مفصل زدن آسان در کابل های خودنگهدار به دلیل نیازمندی یک هادی به مفصل کششی
20- کاهش خطر آتش سوزی ناشی از اتصال کوتاه در توزیع برق خانگی
21- کاهش 10 الی 60 درصدی هزینه اجرای خطوط انتقال برق خانگی با استفاده از انواع کابل خودنگهدار نسبت به سایر خطوط هوایی لخت
22- پایین بودن احتمال اضافه ولتاژ ناشی از رعد و برق
معایب استفاده از این نوع کابل ها
1- زمان بر بودن ترمیم انواع کابل خودنگهدار
اجزای شبکه توزیع برق
2- نیازمندی به تجهیزات ویژه برای ترمیم کابل های خودنگهدار
3- امکان آسیب دیدن یا از بین رفتن عایق کابل خودنگهدار به دلیل قرار گرفتن در معرض آفتاب
4- امکان به وجود آمدن مشکل و خرابی در صورت اتصال شبکه سیم مسی و کابل خودنگهدار
آشنایی با مراحل کابل کشی
1- نصب پایه برق: برای کابل کشی انواع کابل خودنگهدار، بایستی تیرهای سیمانی نصب شوند. در نصب تیرهای سیمانی از استانداردهای موجود کمک گرفته می شود. نصب پایه ها توسط متخصصین انجام می گردد.
2- تعیین متراژ کابل: پس از نصب تیرهای سیمانی، بایستی میزان کابل مصرفی شبکه توزیع برق، محاسبه شود. مهندسین پروژه با اندازه گیری طول مسیر و تعداد تیرهای برق، متراژ کابل خودنگهدار را تعیین می کنند.
3- تعیین نوع کابل: بایستی نوع کابل (کابل های خودنگهدار فشار ضعیف شش رشته، کابل های خودنگهدار فشار ضعیف پنج رشته، کابل های خودنگهدار فشار ضعیف سه رشته، کابل های خودنگهدار فشار ضعیف دو رشته و کابل های خودنگهدار فشار متوسط) تعیین شود. برای تعیین نوع کابل، مهندسین، مصرف کننده و نیاز منطقه را بررسی می کند.
4- نصب با کلمپ: در اتصال کابل های خودنگهدار از کلمپ یا اتصال دهنده، کمک گرفته می شود. کلمپ بر روی تیرهای برق قرار می گیرد و به کابل ها متصل می شود.
خلاصه
عمده کاربرد کابل های خودنگهدار در شبکه توزیع برق خانگی می باشد، چرا که کابل های خودنگهدار فشار متوسط و کابل های خودنگهدار فشار ضعیف در برابر عوامل طبیعی و محیطی ایمن هستند و دچار آسیب یا خرابی نمی شوند. انواع کابل های خودنگهدار خدمت شما عزیزان معرفی شدند که بسته به محل مورد استفاده، متفاوت هستند. ناگفته نماند که این نوع کابل ها به قدری قوی و محکم هستند که در طولانی مدت، دچار خرابی نمی شوند.جهت مشاوره در خصوص با شماره تماس02188949711 تماس حاصل نمایید.
چنانچه به دوره آموزش رشته های مرتبط با برق الکترونیک و ابزار دقیق علاقه مند هستید میتوانید در دوره آموزش برق ساختمان در کافه آموزشگاه مراجعه نمایید همچنین کافه آموزشگاه بهترین آموزشگاه تعمیرات موبایل در کشور نیز میباشد.
دیدگاهتان را بنویسید