انواع کلید محافظ جان، حافظ جان و مال شما

اتفاقات ناگوار ناشی از جریان الکتریکی را تنها با یک کلید ساده خنثی کنید. نشت جریان برق از رخدادهای فاجعه‌آفرین است که به‌راحتی با بهره‌گیری از انواع کلید محافظ جان کنترل می‌شود. این کلیدها علی‌رغم ظاهر ساده‌ای که دارند، مسئولیتی خطیر بر عهده دارند. در واقع کلید محافظ جان، به بخش الزامی تمام مدارهای الکتریکی بدل شده است. کلید محافظ جان با کنترل نشت جریان الکتریکی به کمک محاسبه تفاوت جریان خروجی و ورودی مدار، از بروز حادثه پیشگیری می‌کند.

انتخاب کلید مناسب جریان و محل نصب آن امری تخصصی است که در حیطه تخصص افراد برق کش قرار دارد. به عبارتی این نصب و استفاده بجا از کلید محافظ جان است که از جان و مال افراد محافظت می‌کند. باتوجه‌به قیمت مناسب این ابزار، به‌هیچ‌وجه از تهیه و نصب آن در مدارها غافل نشوید.

کلید محافظ جان

کلیدهای محافظ جان، نوعی کلید اختصاصی اتوماتیک هستند که به‌عنوان حافظ مدار الکتریکی، ساختمان‌ها و انسان عمل می‌کنند. کلید محافظ جان یا RCD به‌منظور افزایش ایمنی مدارهای الکتریکی طراحی شده است. این کلید در واقع با تشخیص نشتی یا اضافه‌بار مدار، جریان الکتریکی را به طور اتوماتیک قطع می‌کند. نصب کلید محافظ جان در مدار از فرد و ساختمان در برابر خطر برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی حفاظت می‌کند. این کلید کاربردی از پلیمرهای فشرده و سبک نیز تهیه می‌شود که در برابر فرسایش و برق‌گرفتگی مقاوم هستند.

ضرورت کلیدهای محافظ جان را دریابید

مطابق قوانین نظام‌مهندسی استفاده از انواع کلید محافظ جان در ساختمان‌ها و تمامی اماکن به امری اجباری تبدیل شده است. علت ضرورت بهره‌گیری از کلید محافظ جان، افزایش ایمنی افراد و ساختمان‌ها در برابر خطر برق‌گرفتگی، آتش‌سوزی و … است. در واقع این کلید‌ها هرگونه حادثه ناشی از نشت برق را به طور خودکار خنثی می‌کنند. کلید محافظ جان همان گونه که از نامش پیداست با قطع نشتی برق از فرد در برابر خطر لمس سیم لخت و آسیب‌دیده مدار پیشگیری می‌کند. به عبارتی ریسک برق‌گرفتگی افراد ساکن ساختمان در حد قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

باتوجه‌به احتمال بالای آتش‌سوزی اماکن بر اثر نشت برق به خارج از مدار، استفاده از آن‌ها به امری ضروری بدل شده‌ است. در واقع با صرف هزینه‌ای بسیار اندک از خسارت‌های مالی چندمیلیونی پیشگیری می‌شود. برخی از کلیدهای محافظ جان در برابر جریان الکتریکی اضافی نیز واکنش نشان می‌دهند و از لوازم و دستگاه‌های متصل به مدار در برابر نوسان محافظت می‌کنند.

انواع کلید محافظ جان

بنا به تنوع نیاز، انواع کلید محافظ جان با ویژگی‌ها و قابلیت‌های مختلف طراحی و تولید می‌شوند. کلیدهای محافظ جان بنا به پارامترهای مختلفی چون میزان جریان مدار، میزان حساسیت در برابر نشتی، تعداد پل و کاربرد با یکدیگر متفاوت هستند. به طور مثال کلید محافظ جان در دو نوع  ۳۰ میلی‌آمپر و ۳۰۰ میلی‌آمپر موجود است که مدل ۳۰ میلی‌آمپر از حساسیت بالاتر و در نتیجه ایمنی بهتر برخوردار است. این کلیدها در عین تفاوت‌هایی که به یکدیگر دارند در ساختار ظاهری و هدف استفاده  مشترک هستند.

انواع کلید محافظ جان RCCB  وRCD

کلیدهای محافظ جان به‌منظور حفظ جان و همچنین ابزارهای برقی در دو نوع RCCB و  RCBO  طراحی و تهیه می‌شوند. کلیدهای نوع اول دارای ساختار نسبتاً ساده هستند که رایج‌ترین مدل کلید محافظ جان محسوب می‌شوند. لغت RCBO  مخفف عبارت Residual Current Circuit Breaker With Over Protection است که به محافظت از افراد و تجهیزات در برابر بار نشتی و همچنین اضافه‌بار اشاره می‌کند.

کلیدهای RCCB به طور معمول از حساسیت و دقت پایین‌تری برخوردارند، از‌این‌رو برای اماکن کم‌خطر و مسکونی مناسب‌تر هستند. در‌حالی‌که کلیدهای ویژه با خاصیت پاسخ به جریان بار مازاد از دقت ۳۰ میلی‌آمپر برخوردارند؛ بنابراین کلیدهای  RCBO مناسب اماکن صنعتی و کارگاه‌های حاوی تجهیزات الکتریکی حساس‌اند. به‌کارگیری هر یک از این محافظ جان‌ها بر اساس میزان امنیت مدنظر و فعالیت ساختمان، امری شایان توجه است که به تفاوت‌های این دو مدل اشاره می‌کند.

کلیدهای محافظ جان دو پل و چهار پل

کلیدهای محافظ جان بر اساس تعداد پل و محل اتصال سیم فاز و نول شامل دو نوع دو پل و چهار پل هستند. طبیعتاً کلید محافظ دو پل حاوی یک پل اتصال فاز و یک پل اتصال نول است که محاسبه جریان ورودی و خروجی مدار را میسر می‌کند و در صورت بروز نشتی جریان را قطع می‌کند. کلید محافظ چهارپل نیز علاوه بر دو پل فاز و نول، دو پل اضافی فاز دارد که دقت و کارایی کلید را افزایش می‌دهند. محدوده ولتاژ دو مدل مذکور با یکدیگر متفاوت است. محافظ دو پل مناسب ولتاژ ۲۲۰ ولت و محافظ چهار پل دارای محدوده ۴۴۰ ولت است. به عبارتی انتخاب آن‌ها علاوه بر توجه به تعداد پل، به محدوده ولتاژ و محل استفاده بستگی دارد.

انواع کلید محافظ جان بر اساس میزان جریان

کلیدهای محافظ جان دوپل بنا به رنج جریان در انواع مختلف ۱۰، ۱۶، ۳۲، ۴۰ و ۶۳ آمپر قابل تهیه هستند. کلیدهای محافظ چهار پل هم بر اساس جریان به انواع ۲۵، ۳۲، ۴۰ و ۶۳ آمپر دسته‌بندی می‌شوند. رنج جریان کلید محافظ در کارایی و عملکرد آن بسیار مؤثر است؛ ازاین‌رو توجه به بسته‌بندی آن در هنگام خرید امری ضروری است که از بروز اتفاقات نامطلوب پیشگیری می‌کند.

کلید محافظ جان بر اساس قدرت تشخیص

میزان حساسیت انواع کلید محافظ جان در حساسیت و عملکرد آن‌ها بسیار مؤثر است. به‌طوری‌که کلیدهای بسیار حساس در اماکن امنیتی و ساختمان‌های پرخطر نصب می‌شوند. دقت تشخیص تغییر جریان الکتریکی معیار میزان حساسیت کلیدهای محافظ است. کمترین دقت تشخیص اختلال و قطع جریان ۳۰۰ میلی‌آمپر است که در کلیدهای محافظ دقیق به ۳۰ میلی‌آمپر هم کاهش می‌یابد. به عبارتی کلید محافظ چهار پل به نشتی‌های بسیار کم هم حساسیت نشان داده و جریان را قطع می‌کند. کلیدهای دارای حساسیت بالا به دلیل کاهش چشمگیر اتفاقات، از محبوبیت ویژه‌ای نزد کاربران برخوردارند.

قیمت ناچیز کلید محافظ جان

باتوجه‌به اهمیت بالای به‌کارگیری انواع کلیدهای محافظ جان در مدارها، رنج قیمت آن‌ها اهمیت خود را ازدست‌داده است. به زبان ساده‌تر قیمت این محصول در مقایسه با نقشی که در امنیت و سلامت افراد و تجهیزات ایفا می‌کند، قابل‌مقایسه نیست. بر اساس بررسی‌های صورت‌گرفته، قیمت این کلیدها بیش از آنکه به‌دقت و رنج جریان وابسته باشد به جنس و کیفیت ‌آن‌ها بستگی دارد.

نصب کلید محافظ جان در مدار

انتخاب و به‌کارگیری انواع کلید محافظ جان مطابق خصوصیات جریان و محل قرارگیری آن صورت می‌گیرد. باتوجه‌به نقش تکمیلی کلید محافظ جان در مدار، بررسی سیم ارت و وضعیت هادی بودن مدار الزامی است. در غیر این صورت کارایی کلید به طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. نصب این کلید در مدار تغذیه به معنی کنترل جریان بعد از محل قرارگیری کلید است.

به طور مثال هنگامی‌که کلید محافظ در تابلو اصلی کنتور نصب شود، از تمام انشعابات محافظت می‌شود. در‌حالی‌که اگر محافظ جان در هر مدار به طور جداگانه نصب شود، تنها جریان آن مدار را کنترل می‌کند. ممنوعیت به‌کارگیری کلید محافظ جان در سیم‌کشی‌های قدیمی و فاقد هادی حفاظتی، نکته‌ای قابل‌توجه است که نباید از آن غافل شد؛ بنابراین عملکرد مطلوب کلید RCD به محل نصب ، نوع سیم‌کشی و شدت جریان مدار بستگی دارد.

کلید محافظ جان همان فیوز است؟

تشابه ظاهری کلیدهای محافظ جان با کلیدهای مینیاتوری که به‌عنوان فیوز هم شناخته می‌شوند، بسیاری از افراد را به‌اشتباه انداخته است. محل نصب و نحوه عملکرد این دو کلید تفاوت آشکاری با یکدیگر دارند. کلید مینیاتوری نیز یکی از محافظان جریان برق در برابر اضافه‌بار است. به‌طوری که این کلید پس از تشخیص بار تحمیلی بلافاصله دستور قطع جریان را صادر می‌کند. اما کلیدهای RCD نشتی‌ها و اضافه باری که برای فیوز قابل تشخیص نیستند را پیدا کرده و جریان مدار را قطع می‌کنند.

نتیجه‌گیری:

حفاظت از افراد و اماکن در برابر خطرات احتمالی جریان برق نیازمند تدابیر حفاظتی چون کلیدهای حفاظتی، سیم ارت و … است که بدون تخصص و مهارت میسر نمی‌شود. بسیارند افرادی که به حرفه برق‌کشی و به‌کارگیری کلیدهای حفاظتی علاقه‌مند هستند. کافه آموزشگاه به‌عنوان محل آموزش دوره‌های مختلف سیم‌کشی ساختمان، دوره برق ساختمان، سیم‌کشی صنعتی، نصب سیستم‌های امنیتی چون دزدگیرها، دوربین‌های مداربسته و … است. آموزش حرفه‌ای تحت‌نظر مربیان مجرب و ارائه مدرک معتبر از مزایای این آموزشگاه به شمار می‌آیند. علاقه‌مندان می‌توانند برای آگاهی از شرایط ثبت‌نام و مدت دوره‌ها به سایت cafeamoozeshgah.com مراجعه کنند.